INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY
PRACY PRZY WYKONYWANIU RĘCZNYCH WYKOPÓW ZIEMNYCH
Uwagi ogólne
Do samodzielnej pracy
przy wykonywaniu ręcznych wykopów ziemnych może przystąpić pracownik:
1. Pełnoletni
2. Legitymujący się przeszkoleniem:
a. wstępnym, ogólnym i instruktażem stanowiskowym
bhp,
b. w zakresie ochrony ppoż.,
c. mający zezwolenie na wykonywanie tej pracy od
bezpośredniego przełożonego,
2. Dobrym stanem
zdrowia potwierdzonym zaświadczeniem lekarza medycyny pracy.
Pracownik powinien
być:
a. trzeźwy, wypoczęty,
b. ubrany w odzież roboczą (kombinezon roboczy
latem, odpowiednie ubranie robocze zimą), która winna być czysta, obcisła, bez
luźno zwisających elementów, rękawice robocze, w odpowiednim obuwiu roboczym, w
miarę potrzeby powinien mieć na głowie kask ochronny.
Winien
także:
a. zapoznać się z treścią instrukcji ogólnej i
szczegółowej bhp oraz stosować się do nich w czasie pracy,
b. wysłuchać poleceń bezpośredniego przełożonego
dotyczących przebiegu bezpiecznej pracy danego dnia roboczego, prawidłowego
wykonywania zadań,
c. przygotować odpowiednio stanowisko pracy:
– sprawdzić stan narzędzi używanych w trakcie
wykonywania pracy, miejsce w którym ma być wykonywana praca odpowiednio
oznakować. Przy wykonywaniu wykopów na placach, ulicach, podwórzach i innych
miejscach dostępnych dla osób nie zatrudnionych przy robotach należy wokół
wykopów ustawić poręcze ochronne i zaopatrzyć je w napis „osobom postronnym
wstęp wzbroniony”, a w nocy w czerwone światła ostrzegawcze,
– każdorazowe rozpoczęcie robót w wykopie wymaga
sprawdzenia stanu jego obudowy lub skarp. Należy przy tym pamiętać, że:
a. poręcze powinny być umieszczone na wysokości 1,10
m ponad terenem i ustawione w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi
wykopu,
b. w sytuacjach uzasadnionych względami
bezpieczeństwa wykop należy szczelnie przykryć balami,
c stan rozparcia lub podparcia ścian, a także stan
zejść i dojść do wykopu należy sprawdzić przed każdym zejściem pracowników do
wykopu.
Czynności pracownika
podczas realizowania pracy:
1. Pracownik powinien wykonywać tylko prace zlecone
przez przełożonego.
2. Stosować tylko sprzęt sprawny (łopaty, kilofy).
3. W uzasadnionych przypadkach stosować niezbędny
sprzęt ochrony osobistej.
4. Pamiętać, że:
– dopuszcza się wykonywanie wykopów
wąskoprzestrzennych do głębokości 1 m, zaś szerokoprzestrzennych do
głębokości nie większej niż 2 m bez dodatkowego zabezpieczenia,
– jeżeli wykop osiągnie głębokość większą niż 1 m od
poziomu terenu należy wykonać bezpieczne zejście (wyjście) dla pracowników.
– odległość między zejściami (wyjściami) do wykopu
nie powinna przekraczać 20 m.
– skarpy należy odpowiednio zabezpieczać i tak:
a. szczelne ścianki, deskowanie stosuje się przy
podparciu lub rozwarciu ścian wykopów przy wykopach o ścianach pionowych, o
głębokości powyżej 2 m w gruncie skalistym i powyżej 1 m w
pozostałych gruntach,
b. skarpy pochyłe stosuje się po dokładnym
określeniu nachylenia skarp (parametry pochylenia zależne są od rodzaju gruntu
oraz od poziomu wód gruntowych),
c. w razie prowadzenia robót ziemnych w bezpośrednim
sąsiedztwie instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, elektrycznej, gazowej,
centralnego ogrzewania itp., należy określić bezpieczną odległość (w pionie i w
poziomie), w jakiej mogą być wykonywane te roboty i zapewnić nad nimi fachowy
nadzór techniczny. Odległość tę określa kierownictwo robót w porozumieniu z
właściwymi jednostkami, w których zarządzie lub użytkowaniu znajdują się te
instalacje,
d. W razie przypadkowego odkrycia w trakcie
wykonywania robót ziemnych jakichkolwiek przewodów instalacji, o których mowa w
pkt c. należy niezwłocznie przerwać roboty do czasu ustalenia pochodzenia tych
instalacji i określenia, czy i w jaki sposób możliwe jest w tym miejscu dalsze
bezpieczne prowadzenie robót,
e. kopanie rowów poszukiwawczych w celu ustalenia
położenia przewodów, jeżeli odspajanie gruntu odbywa się na głębokość większej
niż 40 cm, powinno odbywać się wyłącznie sposobem ręcznym bez użycia kilofów,
f. W razie ujawnienia w czasie wykonywania robót
ziemnych niewypałów lub przedmiotów trudnych do identyfikacji należy wszelkie
roboty przerwać, a miejsce niebezpieczne ogrodzić i oznakować napisami
ostrzegawczymi, należy także niezwłocznie o tym znalezisku powiadomić urząd
gminy, miasta itp. i organ policji,
g. wykopy o ścianach pionowych bez rozparcia lub
podparcia (nie umocnione) mogą być wykonywane tylko w gruntach suchych, gdy
teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości równej głębokości
wykopu, a wykop wykonuje się:
– w skałach zwartych jednorodnych przy odspajaniu
mechanicznym – do głębokości 2 m,
– w pozostałych gruntach – do głębokości 1 m.
h. przy zabezpieczeniu ścian wykopów do głębokości
nie przekraczającej 4 m, w razie gdy w bezpośrednim sąsiedztwie wykopu nie
przewiduje się wystąpienia obciążeń spowodowanych przez budowle, środki
transportu, składowany materiał, urobek itp. oraz jeżeli warunki techniczne
wykonania i odbioru robót nie stawiają ostrzejszych wymagań, należy stosować:
– bale drewniane przyścienne o grubości co najmniej
50 mm kl. III/IV lub elementy profilowane z blach stalowych o wytrzymałości
odpowiadającej balom drewnianym,
– bale drewniane podrozporowe o grubości co najmniej
63 mm kl. III/IV,
– bale drewniane podzastrzałowe o grubości co
najmniej 100 mm kl. III/IV,
– okrąglaki o średnicy w cieńszym końcu co najmniej
12 cm lub typowe rozpory stalowe,
– zastrzały do zabezpieczenia podpartych ścian
wykopu, wykonane z okrąglaków o średnicy wynoszącej w cieńszym końcu co
najmniej 20 cm,
i. rozstaw podparcia lub
rozparcia ścian wykopów, o których mowa w pkt h. , powinien wynosić:
– w układzie
pionowym do 1 m,
– w układzie
poziomym do 1,5 m,
j. odeskowanie ażurowe ścian wykopów
można stosować tylko w gruntach zwartych. Odeskowania tego nie wolno stosować w
okresie zimowym,
k. przy wykonywaniu wykopów
podpartych lub rozpartych powinny być spełnione następujące warunki:
– górne krawędzie bali przyściennych
powinny sięgać na wysokość co najmniej 0,15 m ponad teren,
– wykop rozparty powinien być przykryty
szczelnie balami, jeżeli przewidziany jest ruch przy nim lub gdy wykop znajduje
się w zasięgu pracy żurawia,
– rozpory powinny być w taki sposób
umocowane, aby nie zachodziło samoczynne wypadanie,
l. pogłębianie wykopów więcej niż
o 0,5 m w gruntach spoistych, a w pozostałych - o 0,3 m może odbywać się po
odeskowaniu ścian,
ł w każdej fazie robót pracownicy
powinni znajdować się w części wykopu odeskowanego,
m. w razie konieczności
dokonywania pośredniego przerzutu urobku w pionie należy zbudować pomost,
n. bezpieczne nachylenie ścian
wykopów powinno być określone w dokumentacji projektowej,
o. przy wykonywaniu skarp o
nachyleniu bezpiecznym należy:
– w pasie terenu przylegającego do
górnej krawędzi skarpy, na szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu,
wykonać spadki terenu umożliwiające łatwy odpływ wód opadowych w kierunku od
wykopu,
– likwidować naruszenie struktury gruntu
skarpy przez usunięcie gruntu naruszonego, z zachowaniem bezpiecznych nachyleń
w każdym punkcie skarpy,
– sprawdzać skarpy po deszczu, mrozie
lub po dłuższej przerwie w pracy,
p. przy wykonywaniu wykopów
wąskoprzestrzennych koparką, pracownicy powinni wykonywać ich obudowę wyłącznie
z zabezpieczonej części wykopu,
r. przy wydobywaniu urobku z
wykopu sposobem mechanicznym pracownicy powinni znajdować się w bezpiecznej
odległości,
s. jeżeli jednocześnie odbywa
się praca w wykopie i transport urobku, wykop powinien być przykryty szczelnym
i wytrzymałym pomostem,
t. pojemniki do transportu urobku
powinny być ładowane do 2/3 ich wysokości. przy zasypywaniu obudowanych wykopów
deskowanie należy usuwać stopniowo, poczynając od dna wykopu, w miarę jego
zasypywania,
u. deskowanie można usuwać
jednorazowo z wykopów wykonanych:
– w
gruntach spoistych - nie więcej niż na 0,5 m,
– w
pozostałych gruntach - nie więcej niż na 0,3 m.
w. wykonywanie prac w studni
przez pojedynczego pracownika dozwolone jest po wyposażeniu go w sprzęt
ochronny i dodatkowym ubezpieczeniu przez innego pracownika znajdującego się na
zewnątrz studni.,
y. w razie wydobywania z dna
studni urobku pracownicy po załadowaniu pojemnika powinni schronić się w
wydzielonym miejscu, zabezpieczającym ich przed ewentualnym upadkiem pojemnika
bądź urobku.
a. wykonywanie ręcznych wykopów ziemnych
gdy:
– ma się do tego przeciwwskazania
lekarskie,
– nie posiada się odpowiedniego
przeszkolenia do tego,
– nie ma odpowiednich zabezpieczeń
niezbędnych przy wykonywaniu tej pracy,
– teren wykonywania prac nie jest
odpowiednio zabezpieczony i oznakowany,
– istnieją zagrożenia wypadkowe
spowodowane innymi przyczynami niż podano wyżej,
b. wchodzenie i schodzenie do wykopu
poza miejscami wyznaczonymi,
c. schodzenie do wykopu i wychodzenie z
niego po rozporach oraz posługiwanie się urządzeniami służącymi do wydobywania
urobku do przewozu pracowników,
d. składowanie urobku i materiałów:
– w odległości mniejszej niż 1 m od
krawędzi wykopu, jeżeli ściany jego są obudowane, a obudowa jest obliczona na
dodatkowe obciążenie,
– w granicach klina odłamu gruntu,
jeżeli ściany wykopu nie są umocnione.
e. ruch środków transportowych przy
wykopach powinien odbywać się poza klinem odłamu gruntu.
a. Zabezpieczyć swe stanowisko pracy w
taki sposób, aby nie powstały jakiekolwiek zagrożenia dla otoczenia.
b. Uporządkować całe stanowisko robocze,
skompletować użytkowane narzędzia i pomoce, sprawdzić stosowane ochrony
osobiste czy nie zostały uszkodzone.
Uwaga
W razie zauważenia
usterek lub jakichkolwiek zagrożeń na stanowisku pracy należy je natychmiast
zgłosić bezpośredniemu przełożonemu by zostały natychmiast usunięte. Do pracy
można przystąpić ponownie dopiero po ich usunięciu.
W przypadku powstania pożaru należy
– ostrzec osoby
znajdujące się w obrębie zagrożenia,
– wyłączyć
zasilanie budynku w energię elektryczną
i odciąć dopływ gazu,
równocześnie
– zaalarmować
straż pożarną,
– powiadomić
przełożonych o pożarze,
– podjąć decyzję
o ewakuacji ludzi,
– przystąpić do
prowadzenia akcji gaśniczej za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego.
Podczas
akcji gaśniczej obowiązuje zasada podporządkowania się poleceniom kierującego
akcją ratowniczo-gaśniczą.
W
przypadku zaistnienia wypadku:
– udzielić
poszkodowanemu pierwszej pomocy,
– w razie
potrzeby wezwać pomoc lekarską,
– powiadomić
przełożonych.
Uwaga
1. W razie
wątpliwości co do zachowania warunków bezpieczeństwa pracy pracownik ma prawo
przerwać pracę i zwrócić się do przełożonego o wyjaśnienie sytuacji.
2. W przypadku
znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa powstrzymać się od
wykonywania pracy. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, nie może jednak
odmówić podjęcia innej, równorzędnej pracy, gdy usunięcie zagrożenia przy
poprzednio wykonywanej pracy nie jest możliwe.
Sporządził
Zatwierdził
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz